8 Ağustos 2015 Cumartesi

Makas Gagalı Martı

Alt gagaları üsttekinden uzun olan tek kuşlar bunlardır.Makas gagalıların kendilerine özgü, acayip bir balık avlama yöntemleri vardır.Uzun alt gagalarını yüzeye hafifçe batırarak suyun üzerinden uçarlar.Alt gaga küçük bir balık ya da karidese çarptığı zaman üst bunun üzerine sıkıca kapanır.Kuş avını sudan fırlatır ve kanat çırpışını bir an bile aksatmadan kurbanını yutar.Ve sonra yeni avlar için alt gagasını tekrar suya sokar.

Bu olağanüstü balık avlama tekniği ve buna bağlı olan diğer yapı özellikleri üç cins olan makas gagalıları yakın akrabaları martılar ve deniz kırlangıçlarından ayırır.Bu kuşların hem alt, hem de üst gagalarının dış yarıları bıçak gibidir.Ama bunlar ağıza doğru genişlerler.Alt gaganın dış yarısından bir tek keskin kenar vardır.Bu üst gagadaki bir oluğa girer.Böylece kuş kaygan avını sıkıca tutar.Avla çarpışma sırasındaki sarsıntıya dayanması için kuşun boyun kasları güçlenmiştir.Ve ek kemik uzantılar kafatasını boyuna sıkıca bağlar.

Makas gagalı martı uzun ve sivri kanatlarını düzenle çırparak uçarken gövdesinin suya yakın olması gerekir.Bu yüzden kanat vuruşları kuşun yatay düzleminin yukarısında kalır.Makas gagalı ya tek başına ya da küçük gruplar halinde avlanır.Kıyıdaki koyların ve sakin suların durgun ve düzgün yüzeylerinin üzerinde öne arkaya giderek, dolaşır.Sakin bir akşamda bu cinsten bir birey yanınıza yeteri kadar yaklaştığı zaman gagasının suları yardığını duyarsınız.

Makas gagalı martı genellikle akşamları ve geceleri, sular sakin olduğu ve balıklarla karidesler yüzeye çıktıkları zaman avlanır.Gündüzleri ise sürüler halinde açık kumsallara tüner.Gece avı için gerekli olan duyarlı gözlerini güneşin sudan ve beyaz kumlardan yansıyan ışıklarına karşı koruyabilmeleri için bebekleri dikeyleşmiştir. Kuş bunları iyice daraltıp birer yarık haline sokabilir.Makas gagalı martının kesik ötüşleri uzaktan tazıların ulumasına benzetilir.

Kuzey Amerika'nın kara makas gagalı martısı üç cinsin en irisidir.Atlas Okyanusu kıyılarında, Long İsland'dan başlayan ve aşağıya doğru inen, sonra Güney Amerika'nın iki sahilini birden izleyerek Arjantin ve Şili'ye erişen kesimde yaşar.Diğer iki cins de buna benzer ama biraz daha küçüktür.Üst kısımları da siyah değil, siyahımsı kahverengidir.Afrika makas gagalı martısı bu kıtanın bütün kıyıları, nehirleri ve göllerinde yaşar.Gagası parlak sarıdır.Hint makas gagalı martısının gagasının dibi siyah, ucu sarı olur.Bu kuş deniz kıyılarında ender görülür.Ama Hindistan'dan başlayan, Burma'dan Hindiçini'ye kadar uzanan kesimde büyük nehirlerde yaşar.

Makas gagalı martı kumsallarda koloniler halinde yuva yapar.Göğsünü döndürerek yerde hafif bir çukur kazar.Dişi buraya 2-5 yumurta bırakır.Kuluçkaya hemen hemen sadece dişi yatar.İyi gelişmiş yavruların üstleri açık gri hav tüyüyle kaplıdır.Kumsalda yere sindikleri zaman kolaylıkla görülmezler.Yavrular yumurtadan çıktığı zaman alt ve üst gagaları eşit boydadır.Alt gaga ancak yavrular hemen hemen erginliğe erişecekleri sırada uzamaya başlar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder