Rakı Hakkında

Tarihçesi & Tanımı: 

 Bazı kaynaklara göre Rakı kelimesi, sözcük anlamı "damıtılmış" olan Arap arak içkisinden gelmektedir. Kimi kaynaklarda Arapça kökenli başka kelimelere dayandırır. Bazı kaynaklara göre ise ismini razaki  üzümünden ya da kımız'dan elde edilen  arik'den almıştır.

Rakının ilk kez nerede kimler tarafında üretildiği kesin olarak belgelerle belirlenememiştir. Ancak rakının ilk kez Osmanlı topraklarında üretildiği neredeyse tüm dünya ülkelerince kabul edilmektedir. Hemen hemen tüm ansiklopedilerde rakının bir Türk içkisi olduğu belirtilir. Türk rakısı zamanla Osmanlı topraklarında yaşayan insanların da damak zevki ile bugünkü karakteristik özelliklerine ulaştırılmış ve üretimi tekelleştirilmiştir. Türk rakısının bugünkü özellikleri ne Yunan rakısı Ouzo ne de Doğu içkisi olan arakta bulunabilir.5.yüzyılda Doğu Roma İmparatorluğu'nda rakı benzeri bir içkinin varlığı tespit edilmiştir. 11 yy da Türkler tarafından öğrenilerek daha çok Bektaşi kökenli kişilerce Anadolu ve Rumeli'ye getirilmiştir. Osmanlı döneminde de yasaklanmamıştır. Rakı 19. yüzyılda gayrimüslim topluluğun severek içtiği ve Müslümanların işletme sahibi olması yasak olmasına karşın gayrimüslim milletin çalıştırdığı taverna ve meyhanelerde içilen bir içki idi.

Ouzo şişelerin arkasındaki tarihçede 19. yüzyılda İstanbul'da bulunup içildiğine dair kayıtları bulunmaktadır. Keza bugün tüm dünyada satışı Tukish Raki (Türk Rakısı) olarak yapılmaktadır. Bugün rakı üretiminde Türkiye ilk sıradadır. Almanya, Amerika ve Çin başta olmak üzere onlarca ülkeye ihraç edilmektedir.Rakının bu kadar uzun bir zamandır Türk topraklarında olması, tabiatıyla rakının bir kültür haline gelmesini sağlamıştır. Keza yurt dışından gelen misafirlerin ilk olarak rakı sofrasına oturtulmaları bundandır.

- Rakıname başta olmak üzere birçok edebi formda yazılan rakı methiyelerine "güzelleme" denir.

- Sabah rakısına “sabuh” denir.

- Sadece anason içeren rakıya Düz rakı yani "Duziko" denirdi.

- Rakılık, bakkal argosunda rakı sarmakta kullanılan hurda kâğıt; gazete, dergi, özellikle gazete eki demektir.

- "Çilingir sofrası" kavramı "Çeşnigir Sofrası"ndan gelmektedir. Osmanlı saraylarında padişahların yemeklerini tadan çeşnigir ya da çeşnicibaşının sofrasına benzemesinden dolayı 'çeşnigir sofrası" denmiş, zamanla dilsel evrim geçirerek 'çilingir sofrası' halini almıştır. Çilingir sofrasında sadece rakı içilir. Ve rakı aheste, özenle hazırlanmış az miktarda mezeyle içilir.

- Eskiden rakı severler, İstanbul sokaklarında gezen "ayaklı meyhane"lerden bir küçük kadeh rakı    alır, bir-iki yudumda rakıyı bitirir ve ellerinin tersiyle ağızlarını silerlermiş.
 İşte buna "yumruk mezesi" denirmiş.

Deniz Gürsoy'dan Rakı Tavsiyeleri

• 44-52 beden arası ceket giyen erkekler 2 duble, 52’den büyük ceket giyen erkekler ise 3 duble içebilirler.

• Rakı fondip yapılmaz, yanında salam, sosis, jambon gibi etler yenmez.

• Rakı sofrasının sonunda tatlı meyve yemek doğru değil. Alkol zaten yakılınca şekere dönüşeceğinden buna ek tatlı alınmaz.

• Akşamdan kalma olmak istemiyorsanız içtiğiniz rakının 4 buçuk misli su için ve çok yemek yemeyin.

Rakı Adabı

- Rakı, buz gibi şişeden bardağı çevrile çevrile dökülür. Böylece o nefis kokusu daha fazla yayılır.

- Rakıya buz koymak önerilmez. En uygunu rakıya soğuk su koymaktır.

- Kadehleri sadece tek sefer tokuşturmak bir rakı sofrası adabıdır. bu, yemeğin en başında olur ve "hoş geldik" manası taşır. Masaya yeni birisi katıldığında kadehler tekrar tokuşturulabilir.

- Rakı içimini sofradaki en kıdemli kişi başlatır. Büyükler başlamadan küçükler başlamaz.

- Tek başına ve dertlenmek için içilmez, içerken ciddi konular konuşulmaz. Herkesle rakı sofrasına oturulmaz.

- Rakının en önemli mezesi muhabbettir. Mezeler tadımlık, muhabbet doyumluktur.

- Küçük yudumlarla aheste aheste içilir.

- Rakı sofrasının ana yemeği kuşkusuz balıktır. Domates, yeşil biber ve dolma yaprağıyla pişirilmiş balık ızgara olursa tadına doyum olmaz.

- Rakı sofrasında bağıra çağıra konuşulmaz. Efendi ve sakin tavırlar içinde hareket etmek gerekir.

- Rakı şişesinde son kalan rakı herkese eşit miktarda dağıtılır.

- Sofradaki rakı kadehi hep aynı kalır, değişmez. Çünkü kadeh gecenin şahididir. Dolar, boşalır, dolar.

Rakı nasıl yapılır?

Rakı, suma ve anason tohumundan yapılır. Damıtma yoluyla elde edilen sumanın sade veya tarımsal kökenli etil alkolle karıştırılmış olarak 5000 litre veya daha küçük hacimli geleneksel bakır imbiklerde anason tohumuyla ikinci kez damıtılmasıyla elde edilir.

Üzümlerin temizlenmesi ile başlanılan rakı üretiminde sonraki aşama üzümlerin şıra haline getirilmesidir. Şıra haline getirilen üzümler pastörize edildikten sonra; maya ile fermante edilir ve alkollü bir sıvı oluşturulur. Alkollü sıvı, kolonlu distilasyon ünitesinde damıtılarak suma haline getirilir. Stoklanan suma, bakır imbiklerde anason tohumu ile yeniden damıtılır. Bakır imbiklerde fraksiyonel distilasyon sonunda elde edilen rakının orta kısmının alkolü yüksek dereceli olup göbek adını alır. Bu kısım su eklenerek içilecek alkol derecesine getirilir ve tarifine göre tatlandırılır. Bu aşamalarda havalandırma yapılarak rakının olgunlaşmasına katkıda bulunulur. Rakı şişelenmeden önce en az 1 ay süreyle dinlendirilir.

Özellikleri nasıl olmalıdır? 

* Üretiminde ikinci kez damıtmaya alınan toplam alkolün en az % 65’i suma olmalıdır. 

* Hazırlanmasında rafine beyaz şeker kullanılmalı, şeker miktarı ürün litresinde en fazla 10 gram olmalıdır. 

* Uçucu madde içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 100 grama eşit veya daha fazla olmalıdır. 

* Metil alkol içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 150 gramdan fazla olmamalıdır. 

* Anason tohumdan gelen uçucu yağın anetol miktarı, ürünün litresinde en az 800 miligram olmalıdır. 

* Hacmen alkol miktarı en az % 40 olmalıdır. 

* Dolum öncesi en az bir ay dinlendirilmelidir.

Evde Rakı yapımı :)

1) Ezme

Üzüm preslenir.

İlk aşama sumanın üretimidir. Üzüm suyu fermante edilir ve şıra hazırlanır.

2) Fermantasyon

Üzüm fermante edilir.

Maya ile fermantasyona uğratılarak üzüm içerisindeki şeker alkole dönüştürülür.

3) Suma Distilasyonu

Üzümün tat ve kokusu korunarak, distile edilir.

Buradan elde edilen sıvı mayşe en fazla %94.5 alkol içeriğine kadar damıtılır ve bu işleme distilasyon denir. Distilasyon sonunda üzümün kendine özgü aromasını taşıyan suma üzüm distilatı elde edilir.

4) Suma Stoklama

Suma dev tanklarda toplanır.

5) Rakı Üretimi

Geleneksel bakır imbiklerde anason tohumu ile ikinci kez distile edilerek üretilir.

Bu aşamadan sonra suma, 5 bin litrelik geleneksel bakır imbiklerde anason tohumu ile birlikte ikinci kez distile edilir. Damıtma işlemi 45 saat sürer. Akış başladıktan sonra ilk olarak keskin kokulu ve beyaz renkli bağ ürün akar. Alkol derecesine bakılarak ve saat hesabı yapılarak orta ürün ayrıştırılır. Son ürüne geçiş kararı da aynı şekilde verilir.  Böylece kaliteli orta ürün elde edilir. İşte "göbek rakısı" deyimi tam da buradan gelmektedir.

6) Seyreltme

Ürün, %43 - %59 alkol seviyesine düşürülür

Elde edilen rakı, kaliteli su ile markanın alkol derecesine göre seyreltilir.

7) Dinlendirme

Rakı, tank veya meşe fıçılarda en az 30 gün süreyle bekletilir.

Rakı minimum 30 gün meşe fıçı veya paslanmaz tanklarda dinlendirilir.